10 sep | 2021

Bindingsangst: wat is het? De symptomen en de oplossing

Wat is bindingsangst, wat zijn de kenmerken en hoe zorg je dat je er minder last van hebt? In dit artikel leggen we uit waar bindingsangst (een vermijdende hechtingstijl) vandaan komt en hoe je het bij jezelf en anderen herkent.

Heb jij dat ook? Dat een relatie vooral veel gedoe is? De eerste dates gaan misschien nog wel, maar daarna gaat het je opeens veel te snel. Je gaat je benauwd voelen door al dat heftige relatiegedoe! Je irriteert je als jullie samen zijn en denkt met weemoed terug aan die toch wel leuke ex. Voordat je het weet is er zoveel spanning dat je blij bent als het daten weer stopt. En als een relatie wat langer duurt voel je je al snel opgesloten en beklemd en wil je het liever weer uitmaken. Iets wat je niet al te lang daarna meestal ook doet. Eindelijk weer rust en ontspanning… Uiteindelijk heb je nu nog steeds geen leuke, liefdevolle relatie en ben je vooral aan het worstelen met: bindingsangst! Hoog tijd om hier iets aan te doen.

Wat is bindingsangst?

Bindingsangst is in feite een diepliggende angst om jezelf te binden, die naar schatting voorkomt bij maar liefst een kwart van onze westerse bevolking. Bindingsangst, oftewel vermijdende hechting, wordt daarentegen veelal geassocieerd met de snelle casanova die het ene na het andere vrouwenhart breekt.

Singlecoach Meinou Lambeck over Bindingsangst in EditieNL

Bescherming tegen afwijzing

Wat je uiteindelijk wilt als je bindingsangst hebt, is jezelf beschermen tegen afwijzing. Daarom laat je iemand in een relatie niet echt emotioneel dichtbij komen. Je wijst het liefst zelf iemand af voordat deze persoon jou af kan wijzen. Of je houd zoveel emotionele afstand, dat als die ander je afwijst, het je niet echt diep raakt.

Bindingsangst is lastig te herkennen

Het lastige van bindingsangst is dat bijna niemand die het zelf heeft, het ook herkent als bindingsangst. Het uit zich vaak op andere manieren, in strategieën om afstand van de ander te houden. Wat je voelt in plaats van angst om je te binden is benauwdheid, beklemdheid, druk, irritatie of het verlangen om lekker op jezelf te zijn. Veelal krijgt de ander de schuld van die gevoelens en doe je er zelf niets aan. Uiteindelijk zorgt dit er voor dat je maar moeilijk een fijne duurzame relatie krijg.

Heb jij last van bindings- of verlatingsangst?

Ontdek of jij bij het daten of in een relatie last hebt verlatingsangst of bindingsangst.

Doe de test

Wat betekent bindingsangst voor een (beginnende) relatie

Als je bindingsangst hebt en je bent single, voel je vaak weinig noodzaak of urgentie echt werk te maken van het krijgen van een relatie. Je hebt het prima in je eentje. Als je iemand ontmoet is het vaak niet wederzijds of je twijfelt sterkt. Je geeft je singleleventje niet zo maar op voor de eerste de beste.

Afstand nemen

Zit je eenmaal in een beginnende relatie, dan voel je je al snel opgesloten en benauwd. Je verlangt terug naar je vrijheid en kijkt al snel naar andere mannen of vrouwen. Veel tijd en energie investeren in je relatie doe je meestal niet. Je partner “doet hier vaak moeilijk over”. Dit resulteert regelmatig in ruzie. Als het emotioneel of fysiek te intiem wordt, neem je afstand. Je maakt minder oogcontact, luistert niet meer goed en sluit je op allerlei manieren af. In plaats van je gelukkig te voelen in een relatie, voel je je regelmatig ongelukkig. Voor je het weet ben je weer alleen!

Toen ik Daan net had ontmoet, vond ik hem geweldig. Zijn humor, zijn lach, de manier waarop hij me laat voelen dat ik echt vrouw ben, heerlijk! Nu we twee maanden verder zijn, wil hij elke week wel twee keer afspreken. Alsof ik daar tijd voor heb?! Ik heb ook nog werk, sport en vriendinnen. Als we elkaar gezien hebben, wil hij gelijk weer een nieuwe afspraak maken. Daar heb ik echt geen zin in en dan geef ik aan dat we nog wel even zien. Dan hebben we gelijk weer ruzie. Vet irritant!
Vaak vind ik het leuker om met mijn vriendinnen uit te gaan dan met Daan. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dan ook wel eens met een ander man flirt en me afvraag hoe het met hem zou zijn. Ik vind het vervelend om Daan pijn te doen, dus ik kan er maar het beste nu mee stoppen.

Wat zijn symptomen van bindingsangst

Bindingsangst uit zich in vele verschillende vormen in een (beginnende) relatie. Zoals al gezegd vaak op hele andere manieren dan “angst”. Hieronder noemen we een aantal symptomen die we vaak in de praktijk tegenkomen. Kijk eens eerlijk welke je bij jezelf herkent.

Je bent al heel lang alleen en doet weinig serieuze pogingen iemand tegen te komen.
Verliefd worden doe je niet snel, of merkt al snel dat deze persoon weer niet “de ware” is.
Je bent heel kritisch. Er is altijd wel iets mis aan de man of vrouw waarmee je aan het daten bent.
Je vind onafhankelijkheid heel belangrijk en vindt het absoluut niet prettig als je partner zich afhankelijk lijkt op te stellen.
Je voelt je al snel benauwd, beklemd, opgesloten of geclaimd in een relatie.
Het is nooit wederzijds.
Meestal ben je liever bij je vrienden dan bij je partner.
Je doet liever andere dingen dan veel tijd doorbrengen met je partner.
Liever wil je je partner niet te vaak zien, lekker rustig aan.
Uitgebreid over je gevoelens praten in een relatie is niet aan jou besteed.
Bij seks vind je het moeilijk om je gevoel te laten zien.
Je voelt je niet emotioneel verbonden met je partner.
Je blijft twijfelen of je partner wel de ware is.
Liever wil je niet teveel aan een gezamenlijke toekomst denken.
Je hebt de neiging om te flirten met anderen of vreemd te gaan.
Je denkt regelmatig dat een ex misschien toch wel een betere partner was.
Door het bovenstaande heb je nog nooit echt een langdurige stabiele relatie gehad.

Heb jij last van bindings- of verlatingsangst?

Ontdek of jij bij het daten of in een relatie last hebt verlatingsangst of bindingsangst.

Doe de test

De achtergrond van bindingsangst

Bindingsangst kan op verschillende manier ontstaan. Een oorzaak die vaak voorkomt, ligt al in de (vroege) jeugd. Mensen met bindingsangst zijn vanuit hun ouders of opvoeders gewend dat er de nodige emotionele afstand was. Dit voelt vertrouwd voor hen. Er werd bijvoorbeeld niet over gevoelens gepraat of deze werden afgewezen. Mensen met bindingsangst hebben daardoor geleerd hun gevoelens en behoeften niet te veel te uiten, of zelfs te ontkennen, omdat dat niet gewaardeerd werd.

Bindingsangst wordt geactiveerd bij het aangaan van een relatie

Als je als kind veel emotionele afstand hebt gevoeld en daardoor onveiligheid, kun je een vermijdende hechtingsstijl ontwikkelen. Deze vermijdende stijl en bijbehorende emoties liggen vaak goed verborgen in het onderbewuste. Als je geen liefdesrelatie aangaat of hebt, is er niets aan de hand. Zodra je gaat daten en/of een relatie krijgt, wordt de bindingsangst geactiveerd. De nabijheid van een geliefde roept als het ware “oude angstgevoelens voor afwijzing” op uit je (vroege) jeugd. Daardoor voel je je alsof je weinig controle hebt en volledig in beslag genomen wordt door het gevoel dat daarboven ligt: benauwdheid en behoefte aan ruimte en vrijheid!

Een onveilige vermijdende hechtingsstijl in relaties

Wat je vroeger (onbewust) hebt geleerd over relaties, kan later in volwassen relaties weer terugkomen. In hun latere relatieleven zijn mensen met bindingsangst vaak afstandelijk en vermijden zij situaties die te veel gevoel oproepen. Zij nemen dus vaak afstand als anderen emotioneel te dichtbij komen. Zij hebben immers geleerd dat ze afgewezen worden als ze zichzelf en hun emoties laten zien.

Afgelopen zomer had mijn vriendin een moeilijke periode op haar werk. Als ze dan ’s avonds vertelde hoe ze zich daarbij voelde, moest ik moeite doen mijn aandacht erbij te houden. Ik kreeg vaak het verwijt dat ik niet empatisch genoeg was of zelfs egoïstisch. Maar ik vind het moeilijk om met al die gevoelens van haar te dealen. Als ik vroeger bij ons thuis mijn gevoelens liet zien, dan kreeg ik al snel te horen dat ik me niet aan moest stellen. Ik kan me nog goed herinneren dat ik 6 was en ik moest huilen omdat ik gevallen was. Toen werd mijn vader zelfs boos op me. Voor gevoelens en emoties was in ons gezin eigenlijk geen ruimte. Als iemand nu zijn of haar emoties naar me uit, voel ik me al snel ongemakkelijk en wil ik dat het weer stopt.

Andere oorzaken

Ook andere onveilige ervaringen kunnen de oorzaak zijn van bindingsangst: (lange) ziekenhuisopnames als klein kind, het overlijden van een ouder, gepest worden of het plotseling verlaten worden door een partner. Dit zijn allemaal situaties waarbij je onbewust leert dat het emotioneel dichtbij laten van een geliefd persoon uiteindelijk toch leidt tot afwijzing en emotionele afstand. Het is handig om te weten waar het vandaan komt, maar veel belangrijker is: hoe kom je er vanaf!

Coach Hans Gierkink over Bindingsangst in Boer zoekt vrouw

Bindingsangst overwinnen: de oplossing

Gelukkig is uit onderzoek gebleken dat een onveilige hechtingsstijl te veranderen is. Het overwinnen van bindingsangst kan dus echt! We noemen een aantal belangrijke oplossingen.

Tip 1: Herken je eigen symptomen van bindingsangst

Hoe gedraag jij je, wat denk je en hoe voel je je als je in je bindingsangst schiet? En wat activeert jouw bindingsangst? Wat zegt of doet die ander om jou in je bindingsangst te laten schieten? Heeft hij of zij net iets gezegd of gedaan wat jou beklemt? Bijvoorbeeld voorgesteld om of vakantie te gaan, of gezegd dat hij of zij veel voor je voelt. De eerste stap is dus bewustwording van jouw eigen symptomen en van het gedrag van de ander dat bij jou bindingsangst triggert.

Tip 2: Neem je verantwoordelijkheid

Ben je bewust van het feit dat het gedrag van de ander slechts een trigger is. Jijzelf bent verantwoordelijk om jouw bindingsangst op te lossen. Ga er zelf wat aan doen en stop vooral met de ander de schuld te geven!

Tip 3: Leer goed voor jezelf te zorgen

Veelal hebben mensen de neiging om vervelende gevoelens zoals benauwdheid, irritatie en weerstand uit de weg te gaan. Je drukt je gevoelens weg, bent je er niet heel erg bewust van. Maar ze hopen zich wel op de achtergrond op, totdat ze heel heftig worden en je ze plotseling in alle hevigheid voelt. Daarop volgt dan meestal ook een sterke reactie zoals letterlijk en figuurlijk veel afstand nemen, ruzie maken of het zelfs uitmaken.

Als je leert goed te voelen kun je beter voor jezelf zorgen en bijvoorbeeld op een liefdevolle manier wat afstand nemen als het nodig is. Stel dat je je na een leuke dag samen een klein beetje beklemd gaat voelen. Dan kun je bijvoorbeeld tegen je date of partner zeggen dat je even tot jezelf moet komen en daarom even wat voor jezelf gaat doen. Daarna ben je er weer en is dat vervelende gevoel verdwenen. Hiermee voorkom je dat het negatieve gevoel steeds sterker wordt en het uiteindelijk escaleert.

Tip 4: Doorvoel je bindingsangst waardoor het heel langzaam minder wordt

De meeste mensen doen hard hun best vervelende gevoelens te negeren. Of ze willen het direct oplossen, door bijvoorbeeld afstand te nemen of volledig uit contact te gaan. Het werkt echter een stuk krachtiger als je je negatieve gevoelens durft toe te laten.

Word je bewust van het gevoel zonder het je te laten overspoelen. Je hebt gevoel, maar je bent het niet. Gevoelens gaan weer voorbij. Als je zelf met deze gevoelens kan dealen en deze niet direct omzet naar gedrag zoals afstand nemen of uit contact gaan, voel je je tevens een stuk beter en rustiger in een relatie. Je zult zien dat deze gevoelens op termijn langzaam minder worden.

Tip 5: Communiceer in je relatie

Een hele belangrijke oplossing bij bindingsangst is om te communiceren over hoe je je voelt in je relatie. Dat geldt ook als je nog in de datefase zit! Vertel het als je je beklemd voelt. Dat je het idee hebt dat je van alles moet en je rust en ruimte nodig hebt om tot jezelf te komen.

Doe dat vooral op een niet-aanvallende, respectvolle en open manier. Kijk of je het bij jezelf kunt houden door aan te geven dat jij even vol zit, overprikkeld bent of behoefte hebt om tot jezelf te komen. Laat dus weten dat het iets van jou is en dat je de ander nog steeds leuk vindt. Als je op de hoogte bent van elkaars wensen als partners, verlangens en pijnpunten, kun je je veel sneller relaxed voelen in een relatie.

Zoek begeleiding: je kunt je bindingsangst overwinnen!

Net als bijvoorbeeld vliegangst, is bindingsangst niet gemakkelijk om helemaal in je eentje te overwinnen. Bij vliegangst kun je ervoor kiezen nooit meer te vliegen. Of je kunt jezelf elke keer overtuigen dat het je nu wel gaat lukken en vlak voor vertrek alsnog het vliegtuig uit te vluchten. Maar het is zoveel gemakkelijker en fijner als je met wat professionele hulp je angsten overwint, een aangename reis hebt en uiteindelijk veilig je bestemming bereikt. Zo is het ook bij een relatie. Als je niet langer wilt vermijden of vluchten, is het zoveel fijner als je je angsten met wat hulp overwonnen hebt en vervolgens ontspannen een relatie kunt aangaan.

Als je jezelf ook een fijne en veilige relatie gunt, schroom dan niet om begeleiding te zoeken. Met ons coachingsprogramma “Laat de liefde werken” hebben we al vele singles geholpen hun bindingsangst duurzaam te overwinnen.

Hoe kunnen wij je helpen?

Ben jij succesvol in je werk, heb je een rijk sociaal leven en doe je leuke dingen? Maar mis je nog die leuke relatie? Dan is ons coachingsprogramma “Laat de liefde werken” iets voor jou. Ons programma bewijst al jaren dat je wel degelijk invloed kunt hebben op je eigen liefdesleven. De singles die ons programma volgden wilden allemaal een relatie met iemand die écht bij ze past, zonder gedoe en getwijfel. Een relatie waarin ze zichzelf kunnen zijn en ze echte liefde ervaren. En dat is ze gelukt. Heb jij ook helemaal genoeg van alle dating- en relatiegedoe en ben je gemotiveerd om aan jezelf te werken? Kom dan ook eens met ons praten! Benieuwd?

Bekijk ons aanbod